AGREGA NEDİR?
100mm.ye kadar olan sert taştan kırılıp elenerek elde edilmiş, tane büyüklüğü tarif edilebilen kaya parçacıklarına, agrega denir. Asfalt ve beton üretiminin hammaddesidir.

ASFALT BETONUNUN ÖZELLİKLERİ
Asfalt Betonu:
Oldukça yüksek temperatöre kadar ısıtılarak kurutulmuş ve sıcak asfalt ile karıştırılmış uygun gradasyonlu agregata sıcak asfalt betonu karışımı denir.
Bu karışım kaplama yerine nakledilip, finişere doldurulur, sonra düzgün bir tabaka halinde serilir. Elverişli bir yoğunluk elde etmek için gereken sıcaklıkta iken sıkıştırılır.
Asfalt betonu denildiğinde Aşınma ve Binder tabakaları zikredilmektedir.
Tabakalardaki boşluğun tümüyle alınması istenilen bir durum değildir. Boşluk olunca, bitüm agregayı saracak ve bünyesinde yüzdürecektir.
Optimum bitüm miktarını bulmak için her ne kadar değişik metodu varsa da en ideal metod bizim için marshall metodu olmalıdır.

ASFALT BETONU ŞU ÖZELLİKLERE SAHİP OLMALIDIR

1-STABİLİTE: Taşıtlardan hasıl olan statik ve dinamik yüklerin meydana getirdiği kesme kuvvetine ve deformasyonlara kaplamanın dayanmasıdır. Bitümlü karışımı meydana getiren agrega ve bitümün fiziki özellikleri, kaplamanın stabilite değerine tesir eden asfalt çimentosunun peneterasyonu küçüldükçe sertleşir, bu da stabilite değerine tesir eder.
Kaplamanın bulunduğu yerin iklimi, trafiği, tipi ve hacmi itibariyle yüksek stabilite istendiğinde düşük peneterasyonlu asfalt çimentosu kullanılmalıdır.
Soğuk kışın hüküm sürdüğü yerlerde, kaplamanın çatlamaya dayanıklılığını göz önüne alarak yüksek peneterasyonlu asfalt çimentosu kullanılmalıdır, yüksek stabilite elde etmeye çalışmalıdır. Asfalt betonu stabil olmalıdır.
2-DURABİLİTE: Asfalt betonunun trafik, su, hava etkilerine ve suhunet değişikliğine karşı mukavemetidir. Durabilite diğer bir ifade ile kaplamanın aşınmaya, kabarmaya, soyulmaya ve oksidasyona dayanmasıdır. Asfalt betonu stabil olduğu kadar durabil olmalıdır.
3-FLEKSİBİLİTE: Bir kaplamanın kendisini temelin çökmelerine çatlamadan intibak ettirmesi kabiliyetidir. Kaplamanın flexibilitesine; Asfaltın peneterasyonu bitümün ısı altında genleşme derecesi, bitümlü karışımdaki asfalt miktarı ve filler tesir eder.
Çok az flexibil bir kaplama çok az stabil bir kaplama kadar mahsurludur. 
4-KAYMA MUKAVEMETİ: Taşıtların kaplama üzerinde emniyetle hareket etmesini ve durmasını sağlayan kaplama yüzeyinin sürtünme mukavemetidir. Kayma mukavemeti karışımdaki agreganın aşınmaya olan dayanıklılığı, asfalt miktarı ve boşluk yüzdesine bağlıdır.
Yumuşak agregalar fazla aşındıklarından kaygan satıh oluştururlar.
Karışımda fazla asfaltın ve az boşluğun bulunması trafiğin aşırı kompaksiyonu tesiriyle sıcak havalarda asfaltın genleşmesi sonunda asfalt kaplama sathına çıkarak kaygan bir sathın meydana gelmesine sebep olur.
5-WORKABILITE ( İŞLENEBİLİRLİK ): Bitümlü karışımın Karıştırma-Serilme-Sıkıştırma bakımından işlenebilir özellikte olmasıdır. Karışımın bu özelliği Agreganın gradasyonu, asfalt yüzdesi, agreganın maksimum dane büyüklüğü, şekli ve yüz yapısı ile ilgilidir. Köşeli kum daneleri ile konkasör stabiliteyi artırır. Yuvarlak kum taneleri workabiliteyi artırır. Karışımda bitüm miktarının azlığında, karışımda iyi agrega kullanıldığı ve yeteri derecede silindirleme yapıldığı halde kaplamalarda istenilen pratik yoğunluk temin edilemez.
6-EKONOMİK: Yapılan kaplamalar ekonomik olmalıdır.

Asfalt çimentosu: Bağlayıcı olarak kullanılan asfaltı veya bitümü ifade eden bir amerikan terimi ( Asfalt çimentosu deyimi çok defa A.C.şeklinde kısaltılır)Asfalt betonu: İyi bir gradasyona sahip yüksek kaliteli agregat ile asfalt çimentosundan, tamamen kontrol altında hazırlanmış, mütecanis ve kesif bir kütle halinde sıkıştırılmış, yüksek evsaflı bir sıcak karışım.
Çimento: Aralarında bağlantı olmayan bir taneler topluluğuna uygun şekilde ilave edildiğinde, fiziksel ve kimyasal olaylarla sertleşerek bu taneleri bir kütle halinde bağlayabilen bir malzemedir.
Optimum: En uygun, az veya çok değil.
Gradasyonlu Agregat: Kaplama karışımlarında kullanılan bir deyim olup gradasyon bakımından, kabadan inceye doğru çeşitli boydaki mineral taneleri kapsamak suretiyle bir devamlılık gösteren mineral agregatı tarif eder
Agregat: Bir yol kaplama malzemesinin mineral kısmı, örneğin çakıl, kırılmış taş ve kum
Kaba Agrega: 4,75mm. elek üzerinde kalan agrega
İnce Agrega: 4,75mm. elek altına geçen agrega
Filler: 0,075mm. eleği geçen mineral toz
Gradasyon: (Tane büyüklüğü Dağılışı) Agrega ve filler içindeki muhtelif boydaki tanelerin ağırlıkça oranlarıdır.
AC: Asfalt çimentosu AC 50 - 70
50 - 70 penetrasyonlu asfalt çimentosu
Penetrasyon: Standart bir iğnenin belirli sıcaklık, yükleme ve zaman koşulları altında bir asfalt numunesi içerisine dikey olarak girdiği mesafenin ölçülmesi suretiyle, asfalt çimentosunun nisbi sertlik veya kıvamlılığını tayin eden deney.
Bitüm: Asfalt çimentosunun veya ziftin Karbon Tetra Klorür (CCl4) veya karbon sülfürde (CS2) eriyen kısmıdır
Destilasyon: (Damıtma), Bitümlü malzemelerin, belirtilmiş sıcaklıklarda buharlaşan miktarı ile bakiyenin miktar ve niteliğini tayin etmektir.
Absorpsiyon: Akıcı bir maddenin, katı bir madde içerisine,katı maddenin porozitesi sebebiyle girmesi.(Agregada)emme, su veya bitüm emme
Porozite: Gözeneklilik, boşluklu
Adezyon: Yakın temas halinde bulunan cisimler arasındaki moleküler çekim. Sıvı veya plastik bir maddenin, katı bir maddenin yüzeyine yapışmasını sağlayan özelliği
Kohezyon: Bir malzemenin kopmaya karşı koyan moleküller arası çekimi, içsel sürtünme veya içsel bağ
Düktilite: Çekilerek uzatıldığı zaman büyük gerilmeler altında kopmaksızın kalabilme kabiliyetidir.
Alevlenme Noktası: Bir maddenin buharının alev temasında geçici olarak alev aldığı, fakat yanmaya devam etmediği en düşük sıcaklığın tesbit edilmiş deney şartları altında ölçülmüş değeridir.
Viskozite: Bir akışkanın,iç sürtünmelerinden dolayı,harekete karşı direnç göstermesini sağlayan özelliği ve bu özelliğin kabul edilmiş bir metoda göre tayin edilen nümerik değeridir.
Fleksibl: Eğilebilir, bükülebilir, esnek
Fleksibl Üst Yapı: Üzerinde, bitümlü malzemeden yapılmış bulunan ve gerilme direnci olmadığı kabul edilen yol veya uçuş pisti. Dizayn’ında gerilme direncinin hiç olmadığı kabul olunan bir yol yapısı şekli. Örneğin Bitümlü kaplama ve altında kırma taş tabaka
Rijit: Esnek olmayan
Deformasyon: Şekil değişikliği ( elastik, elasto plastik, plastik )
Formasyon(Taban Sathı): Zeminin, toprak işlemi, konsolidasyonu, sıkıştırılması veya yerinde yapılan stabilizasyonu tamamladıktan sonra son şeklini almış olan yüzeyi (Düzgün ve taşıma kabiliyeti olan, üst yapının oturduğu taban)
Stabilite: Kaplamanın deformasyona karşı direnme kabiliyetidir.
Aşınma Tabakası: Üst yapının en üst tabakası veya aşınma sathıdır.
Binder Tabakası: Bir temel ile satıh tabakası arasındaki ara tabakadır.
Temel Tabakası: Kaplama tabakası ile ince tesviye yüzeyi veya alt temel tabakası arasında bağlantıyı sağlayan,yük dağıtımı ve düzgünlük sağlayan yola gelen yükleri taşıyan ve alt temel veya alt yapıya intikal ettiren tabakadır.
Alt Temel Tabakası: Yola gelen yükleri daha ucuz bir yapıyla alt yapıya intikal ettirmek üzere alt yapıyla temel tabakası arasına konulan tabakadır.
İnce Tesviye Tabakası: (1) Kaya veya küskü yarmalarda düzgünlüğü temin maksadıyla tesviye kotuna göre fazla kazı yapılarak bu kazı yerine seçme malzeme koymak suretiyle yapılan tabaka.
(2) Toprak yarmalarda tesviye kotuna indirilmiş zeminin sürülmek v.s. suretlerde kabartılarak yeniden iyice sıkılaştırılması ve bazı hallerde çimento,kireç v.s. ile stabilize edilmesi suretiyle elde edilen tabaka.
(3) Bazı hallerde elverişli kazı malzemesiyle yapılan dolgunun en üst tabakası,İNCE
TESVİYE TABAKASI adını alır.

A.A.S.H.O: American Association of State Highway Officals(Amerika Devlet Yolları Memurları Kurumu)
ASTM: American Society for Testing Materials Amerika Malzeme Tecrübeleri Kurumu

Kaynak: kalitekontrol.org